İsmail Hakkı Tonguç (1893 - 23 Haziran 1960), Türk eğitim bilimci, köy enstitülerinin mimarı ve dönemin İlköğretim Genel Müdürü.

1930'larda, köylerde öğretmen yetiştirmek amacıyla bu enstitüleri kurarak kırsal kesimde eğitimde fırsat eşitliği sağlamayı hedeflemiştir. Tonguç, köylü gençleri eğitip onları öğretmen olarak köylere geri kazandırarak sosyoekonomik kalkınmayı desteklemiştir.

İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Tonguç'u 25 Eylül 1946'da görevinden alarak Talim Terbiye Kurulu üyeliğine getirdi. Buradan da 1954'te kendi isteğiyle emekli oldu.

İsmail Hakkı Tonguç 1958'de hastalanarak bir süre Almanya'da tedavi gördü ve 23 Haziran 1960'ta öldü. Cenazesi Ankara Cebeci Asri Mezarlığına defnedildi.

Arkasından hakkında birçok kitap yazıldı ve adını taşıyan okullar açıldı.